Тамақтан улану – бұл микробтармен және олардың токсиндерімен, яғни, адамнан адамға берілмейтін улармен ластанған тамақ өнімдерін тұтыну нәтижесінде пайда болатын ауру.
Тамақтан уланудың жалпы белгілері: аурудың жедел, кенеттен басталуы, тез қалпына келу, белгілі бір адамдар тобында аурудың бір уақытта басталуы, жедел қысқа мерзімді ауру, аурудың белгілі бір тағаммен байланысы, тамақтан улануды тудырған өнімді алып тастағаннан кейін аурудың тоқтатылуы.
Көбінесе, көкөністерді сақтау шарттары сақталмаса, ботулизм қоздырғышы өнімге енеді және анаэробты жағдайда токсинді шығару арқылы дами алады. Дәрігер келгенге дейін сілтілі ерітінділермен асқазанды шаюды жалғастырыңыз. Дәрігер келгенге дейін күдікті өнімнің қалдықтарын, құсу массасын тастамаңыз, оларды тексеріп, уланудың себебін анықтап, аурудың одан әрі таралу мүмкіндігін болдырмауға болады.
Өзіңізді тамақтан уланудан және жіті ішек инфекцияларынан қалай қорғауға болады?
1. Сапасы күмәнді, мерзімі өткен тағамды және жарамдылық мерзімі аяқталуға жақын өнімді тұтынудан бас тарту;
2. Сәйкестікті растау рәсімінен өткен тек декларацияланған тамақ өнімдерін сатып алыңыз. Сүт, балық, ет, ысталған ет сатып алуға ерекше назар аудару керек, өйткені мұндай өнімдерде көбінесе тамақтан уланудың қоздырғыштары болады;
3. Салтанатты іс-шаралар мен еске алу түскі астарын өткізу кезінде етті алдын ала пісірмеңіз, тағамдар мен үстелді ерте дайындамаңыз. Үстелге ұсынылатын барлық нәрсені іс-шаралар басталғанға дейін 1-1,5 сағат бұрын дайындау керек;
4. Шикі өнімдерді дайындауға ұсынылатын нормалар мен температуралық режимдерді сақтау;
5. Әр түрлі өнімдерді жеке беттерге кесу. Мысалы, шикі көкөністер мен етті әртүрлі тақталарға кесу керек. Өнімдерді үстелге бір-біріне тигізбейтіндей етіп қою керек;
6. Жеке тағамдарды дайындауға көшкен сайын қолды және асхана керек-жарақтарын жуу;
7. Егер ауызсудың денсаулыққа қауіпсіздігіне сенім болмаса, оны қайнату;
8. Ыдыс-аяқ пен ас құралдарын әр қолданғаннан кейін термиялық және бактерияға қарсы өңдеу, сондай-ақ оларды ағынды сумен шаю;
9. Келесі қолданар алдында сорпалар мен басқа да дайындалған дайын тағамдарды қайта қайнату.
Қорытындылай келе, тамақтан уланудың алдын алу қарапайым, жалпы қабылданған гигиена ережелерін сақтауды, тамақ таңдауға мұқият қарауды, жеке тағамдардың ингредиенттерін дұрыс аспаздық өңдеуді, жарамдылық мерзімі өткен тағамнан аулақ болуды талап етеді.
Марат ИСКАКОВ,
аудандық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасының басшысы
