Экстремизм мен радикализм қоғам және жалпы әлемге үлкен қауіп төндіреді. Бұл екі құбылыс зорлық-зомбылыққа, алауыздыққа, жанжалға әкелетін шектен шыққан және бітіспес көзқарастармен сипатталады. Біздің заманымызда экстремизм де, радикализм де өмірдің әртүрлі салаларында көрініс табуы мүмкін.
Оның бір көріністері – діни радикализм мен діни экстремизм. Ислам діні бейбітшілікті, мейірімділікті, адам өмірін құрметтеуді насихаттайтынын есте сақтағанымыз жөн. Асыл дініміздің шынайы ұстанымдары түрлі радикалды және экстремистік идеологияларға қарсы.
Сол себепті мұсылмандар бейбітшілік, адамгершілік, қоғамдық келісім сияқты құндылықтарға қайшы келетін идеяларды қабылдамай, білімді болып, әр нәрсеге сыни тұрғыдан қарауы керек.
Бұл 10 кеңес сізге және жақындарыңызға экстремизм мен радикализм торына түсіп қалмауға көмектеседі:
1. Дініңізді таныңыз
Исламның тарихы мен сенімді дұрыс дереккөздерден үйреніңіз. Исламды және оның миссиясын дұрыс түсіну үшін ғалымдар мен имам-ұстаздарға жүгініңіз.
2. Ақпаратты сыни тұрғыдан бағалаңыз
Қазіргі уақытта ақпаратқа ғаламтор пен әлеуметтік желілер арқылы оңай қол жеткізуге болады. Дегенмен, абай болып, алынған ақпаратты сыни тұрғыдан бағалаңыз. Дереккөздің сенімді екеніне және оның Исламның шынайы ілімдеріне сүйенетініне көз жеткізіңіз.
3. Сыни тұрғыдан ойлауды дамытыңыз
Асығыс қорытынды жасамас бұрын немесе күмән келтіретін ақпаратты қабылдамас бұрын оны дұрыс талдап, түсінуді үйреніңіз. Радикализм мен экстремизм көбінесе діни мәтіндерді бұрмалап түсіндіруге негізделгенін есте сақтаңыз.
4. Әртүрлі адамдармен көбірек араласып, сұхбат құрыңыз
Әртүрлі көзқарастағы адамдармен қарым-қатынас жасаңыз. Диалог пен пікір алмасу толеранттылық пен түсіністікті дамытуға көмектеседі.
5. Зорлық-зомбылықтан бас тартыңыз
Ислам бейбітшілікке, төзімділікке, мейірімділікке шақырады. Кез келген мақсаттарға жету құралы ретінде зорлық-зомбылық пен экстремизмді қабылдамаңыз. Мәселелерді шешу және оларға оң әсер ету үшін бейбіт және сындарлы құралдарды қолданыңыз.
6. Қоғамдағы байланыстарды күшейтіңіз
Жергілікті адамдармен тығыз араласып, белсенді болыңыз. Басқа мұсылмандармен және имам-ұстаздармен тығыз байланыстар орнату үшін және қоғамыңызда радикализмге қарсы тұру үшін жұмыс істеңіз.
7. Білім алуға көңіл бөліңіз
Үнемі білімге ұмтылыңыз. Білім – радикализм мен экстремизмге қарсы күрестің қуатты құралы. Ислам діні мен мәдениетін жақсырақ түсіну үшін ислам тарихына, философиясына және этикасына тереңірек үңіліңіз.
Үнемі рухани және интеллектуалдық өсуді сақтаңыз, сол кезде сіз өз сеніміңізде берік болып, радикализмнің әсеріне төтеп бере аласыз.
8. Бейбітшілік пен толеранттылықты насихаттаңыз
Сіздің сөздеріңіз бен әрекеттеріңіз өзге адамдарға әсер етуі мүмкін. Бейбітшілікті, төзімділікті және әртүрлі мәдениеттер мен конфессияларды құрметтеуді белсенді түрде насихаттаңыз.
Ой-өрісіңізді кеңейту және теріс пікірді жеңу үшін әртүрлі діндер мен ұлттар өкілдерімен диалогты жалғастырыңыз.
9. Имамдар мен ұстаздардан кеңес алыңыз
Ислам дінін түсінуде немесе ғибадат-құлшылыққа қатысты қандай да бір сұрағыңыз болса, имам-ұстаздарға барып, кеңес алыңыз. Олар сізге күрделі мәселелерді түсінуге және Исламның шынайы ілімдеріне негізделген дұрыс нұсқаулар беруге көмектеседі.
10. Радикализмнің негізгі белгілерін есте сақтаңыз
Жақындарыңыз бен достарыңыздың мінез-құлқындағы өзгерістерге мұқият болыңыз. Оқшаулану, сыртқы келбетіндегі өзгерістер және зорлық-зомбылық көріністері сияқты радикализмнің ықтимал белгілеріне назар аударыңыз.
Мұндай белгілерді байқасаңыз, экстремизмнің таралуын болдырмау үшін тиісті мекемелерден көмек сұраңыз.
Исламның бейбітшілік, мейірімділік, және татулық діні екенін түсіну маңызды. Мұсылмандар өз іс-әрекеттері үшін жауапкершілікті қабылдап, Исламның тағылымдары мен сенімдеріне сәйкес әрекет етуі керек.
Асыл дініміздің құндылықтарын дұрыс ұстану арқылы біз экстремизм мен радикализмнен аулақ боламыз.
Біз бірге сыйластық пен өзара түсіністікке негізделген үйлесімді қоғам құру арқылы, экстремизм мен радикализмнің барлық түрінен бас тарта аламыз.
Рамазан АБДЕЛИЕВ,
Жамбыл облысы әкімдігінің «Дін мәселелерін зерттеу орталығының» Жуалы ауданы бойынша инспекторы
