Бүгінгі күні жалпы қоғамның негізгі мәселелерінің бірі – есірткі. Нашақорлық – әлеуметке ортақ проблема, қоғамның дерті. Есірткі-бұл адамның көңіл-күйін, сана-сезімін, мінез-құлқын бұзатын қауіпті, тыйым салынған химиялық зат. Жастар арасындағы есірткіге әуестік көбінде білместіктен басталады. Нәтижесінде есірткіге ағзаның тәуелділігі қалыптасады.
Есірткінің зияны
Есірткі – бұл адамның көңіл-күйін, сана-сезімін, мінез-құлқын бұзатын қауіпті, тыйым салынған химиялық зат. Ол адамның есін алып, құмарлық желігіне ұшыратады, есірткісіз өмір сүре алмайтын бейшара халге жетеді. Ол әлеуметтік тұрмыстарды жақсарту, бос уақытты тиімді пайдалану, зиянды әрекеттерден аулақ болу деген сөз. Қазіргі кезде етек алған заманымыздың келесі дерттері шылым шегу, нашақорлық. Өмір – өмір сүру үшін беріледі.. Нашақорлық – бүкіл қоғамның қасіреті, болашағымызға қауіп төндіріп тұрған індет. Қазіргі қоғамда есірткінің зияны қаншалықты зор екенін білмейтіндер аз. Бірақ соған қарамастан, көптеген жастар бұл заттарды өздерін және денсаулығын бұзу арқылы пайдаланады. Сонымен қатар, есірткінің зияны орасан зор және қабылданған заттың түріне байланысты емес. Жеңіл есірткі жоқ. Олардың барлығы денеге орны толмас зиян келтіреді. Есірткінің басты қауіптілігі-олардың барлығы тәуелділікті тудырады, оларды қайта-қайта қолдануға деген құштарлық. Сонымен қатар, нашақор есірткінің зияны қандай болуы мүмкін екендігі туралы ойланбайды. Ол олардың соқыр құлына айналады.
Физикалық және психикалық тәуелділік-есірткіге тәуелділік физикалық деңгейде де көрінеді. Есірткі болмаған кезде нашақордың жағдайы күрт нашарлайды, құсу, жүрек айну, ішкі ағзалардың бұзылуы пайда болады. Бұл жағдай сынғыш деп аталады. Бірте-бірте есірткі адамның жүйке жүйесін бұзады, миын бұзады. Бұл нашақордың мінез-құлқына әсер етеді. Ол қоғамдық және кәсіби өмірден өшеді, оны басқа ештеңе қызықтырмайды. Оның барлық ойлары есірткінің басқа бөлігін қайдан алуға болатындығымен ғана айналысады. Бұл есірткі қабылдайтын адамның деградациясына, оның жақын адамдарына, жұмысына немесе оқуына немқұрайлы қарауына, өмірге деген қызығушылықтың болмауына байланысты.
Басқаларға әсері – осылайша есірткінің зияны нашақордың жақын ортасына да таралады. Оның өзі ақша таба алмайтындықтан және есірткі арзан емес болғандықтан, олар ақшаны кез-келген жолмен, тіпті, заңсыз жолмен алуға мәжбүр. Содан кейін үйден ақша, заттар мен құндылықтар жоғала бастайды. Сонымен қатар, дозаны уақытында қабылдамаған нашақор агрессивті болып, айналасындағыларға қауіп төндіреді. Көбінесе нашақорлар ұрлық, тонау, есірткі сату және сақтау, жезөкшелік, кісі өлтіру сияқты қылмыстарға қатысады.
Нашақорлықтың салдары- есірткінің зияны адамның физикалық әл-ауқатына да таралады. Денеге енгізудің түрі мен әдісіне қарамастан барлық есірткілер дененің жүйке және иммундық жүйелеріне, жүрекке, бауырға, өкпеге әсер етеді. Бұл әсер соншалықты күшті, бұл нашақордың өмір сүру ұзақтығын айтарлықтай қысқартады. Егер есірткі қолданылса, онда адамдар үш-төрт айдың ішінде ақыл-есі кем болады.Есірткі қабылдаған кезде адамдар екі-үш айдан кейін адам кейпінен айырылады, өздеріне күтім жасауды тоқтатады, өмірлік мүдделері мен құндылықтарын жоғалтады. Жоғары өлім.
Денсаулық – зор байлық. Дені сау ұрпақ болу үшін:
1.Спортпен айналысу керек
2. Саламатты өмір салтын ұстану
3. Дұрыс дәруменді тағамдармен тамақтану
4. Жеке бас тазалығын сақтау
5. Өзін-өзін сыйлау, таза ауада болу
«Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» дейді данышпан халқымыз. «Өмірімізді ұзарту да қысқарту да өз қолымызда»
Сондықтан әрбір ата-ана бала тәрбиесіне асқан жауапкершілікпен қарап, отбасындағы тәрбие құндылығын арттыру арқылы ұрпағына зиянды әрекеттер туралы кеңінен ақпарат беріп, саламатты өмір салтын ұстанудың маңызын түсіндіріп отырғаны абзал!
Венера Сейтаева,
аудандық орталық аурухананың
«Сенім» денсаулық кабинетінің психолог маманы
